دهمين همايش از سلسله نشست هاي يزدشناسي  فروردين ماه سال جاري، در محل كتابخانه وزيري يزد  برگزار شد.

    در اين نشست كه به منظور تجليل از شخصيت مرحوم دبيران اولين استاندار بعد از انقلاب استان، در سالن اجتماعات كتابخانه وزيري يزد برگزار شد، جمع كثيري از فرهيختگان و علاقمندان به تاريخ و فرهنگ و خدمتگزاران صديق استان با حضور در اين نشست به بررسي و گفتگو درباره شخصيت مرحوم دبيران پرداختند.

  در ابتداي اين مراسم متن پيام نماينده محترم ولي فقيه و امام جمعه يزد حضرت آيت ا.. ناصري ( پيوست خبر) در تكريم شخصيت مرحوم دبيران قرائت شد و پس از آن معاون سياسي امنيتي استانداري يزد، در سخناني به بيان اهميت نشست هاي يزدشناسي و  ضرورت شناساندن شخصيت برجسته مرحوم دبيران پرداخت. غلامحسين دشتي در ابتداي كلامش، پيام استاندار يزد ( پيوست خبر) به همايش تجليل از شخصيت مرحوم دبيران را قرائت كرد و در ادامه افزود: بنده وظيفه خود دانستم تا براي سهيم شدن در اين كار ارزشمند كه با هدف زنده نگه داشتن ياد و خاطره مرحوم دبيران برپا شده است حضور پيدا كنم و حق خود را نسبت به ايشان ادا كنم. وي در تبيين فضائل مرحوم دبيران گفت: ايشان فردي متدين، متعهد به ارزش هاي اسلامي، داراي روحيه كار و تلاش مستمر و ذوق سرشار بود و تعلق خاطر ايشان به رهبري و امام راحل(ره) و همچنين مديريت شايسته وي الگويي براي ماست. دشتي در اهميت نشست هاي يزدشناسي تصريح كرد: استان يزد، سرشار از فرهنگ، معنويت و اخلاق است و آنچه براي تدوين مهندسي فرهنگي نياز است در  فرهنگ و تاريخ يزد نهفته است. وي خاطر نشان كرد: نشست هاي يزدشناسي، نقش مهمي در ارائه مهندسي فرهنگي دارد و بايستي دستاوردهاي اين نشست ها را از طرق مختلف به نسل جوان معرفي كرد. معاون سياسي استاندار همچنين پيشنهاد تاسيس بنياد دبيران را ارائه داد.

    در ادامه اين همايش، مدير اسناد و كتابخانه ملي استان يزد نيز در سخناني با تبريك سال جديد و خير مقدم به شركت كنندگان، به تبيين اهداف نشست پرداخت. محمدرضا ملك ثابت صيانت از ميراث فرهنگي يك جامعه را لازم و اسناد مكتوب و شفاهي را آيينه اي فراروي آيندگان براي قضاوت در مورد گذشته يك ملت و محكي براي اندازه گيري مسئوليت پذيري نسل جديد دانست و افزود: اين ميراث هرگز به گونه اي جامع و خلل ناپذير حفظ نمي شود مگر با كنكاش در احوال پديد آورندگانش و اين ميسر نمي شود مگر با دست هاي علاقه مندي كه مسرانه در پي كشف حقايق با قرينه ي تاريخي آن هستند تا با واكاوي روابط تاريخي و منطقي حاكم بر زمان مورد نظر، تاريخي جامع و مانع فراهم آورند. مدير اسناد و كتابخانه ملي استان يزد با اشاره به خدمات ارزشمند مرحوم دبيران گفت: خوشبختانه امروزه قدرداني از بزرگان به يك فرهنگ تبديل شده است چرا كه نياز به اين الگوها كاملاً معلوم است و مرحوم دبيران به خاطر خصائل و فضائل اخلاقي نامي نيكو از خود به جاي گذاشته است. وي ايمان به خدا، تلاش و پشتكار، خدمت خالصانه به مردم و ارتباط قوي ايشان با عالمان ديني را از جمله ويژگي هاي ممتاز مرحوم دبيران دانست و تصريح كرد: در خاطرات نقل شده درباره ايشان و آثار به جاي مانده و اشعار سروده شده توسط ايشان، تعهد، ديانت، عشق به خدمت و ولايي بودن به وضوح ديده مي شود. ملك ثابت با تشكر از همراهي استانداري يزد به ويژه استاندار محترم، كانون يزدتبار، كتابخانه وزيري و همه شركت كنندگان و علاقمندان به تاريخ و فرهنگ يزد، با قرائت شعري از سروده هاي مرحوم دبيران در وصف مقام معظم رهبري، سخنان خود را به پايان رساند.

   در ادامه غلام علي سفيد،استاندار اسبق يزد و رئيس هيئت مديره كانون يزدتبار، در سخناني ضمن تبريك سال نو و خوش آمدگويي به حضار در تبيين شخصيت مرحوم دبيران گفت: مرحوم دبيران خدمات ارزشمندي براي يزد و يزدي ها از خود به يادگار گذاشت و از اين رو شخصيت ايشان قابل تقدير بوده و الگويي براي همگان است. وي ادامه داد: كتابخانه و آرشيوي از خدمات ارزنده مرحوم دبيران در استانداري يزد جهت زنده نگه داشتن نام ايشان دائر شده است. سفيد با اشاره به فعاليت هاي كانون يزدتبار گفت: در اين كانون سعي بر آن است كه در قالب يادمان هايي از مفاخر و شخصيت هاي برجسته اين سرزمين تجليل كنيم و در اين نشست كه با همكاري سازمان اسناد و كتابخانه ملي استان يزد برپا شده، برآنيم تا در قالب نشست هاي يزدشناسي شخصت برجسته مرحوم دبيران را گرامي بداريم و به بيان فضائل و مكارم ايشان بپردازيم. استاندار اسبق يزد از بزرگان يزدي كه سال گذشته محروم شده اند نيز ياد كرد و زنده نگه داشتن ياد اين بزرگان را از اهم اهداف كانون يزدتبار دانست.

   آيت ا... موسوي بجنوردي ديگر سخنران اين نشست بود كه در سخناني به تشريح فرهنگ غني يزد و تبيين شخصيت مرحوم دبيران پرداخت. وي با اشاره به تاريخ درخشان يزد گفت: يزد هميشه پرچمدار ديانت و زادگاه بزرگان بوده و علماي بنام و شخصيت هاي ارزشمندي را به ايران و جهان معرفي كرده است. آيت ا... موسوي بجنوردي در تبيين شخصيت و خصوصيات اخلاقي مرحوم دبيران افزود: اوايل انقلاب مسئول شوراي عالي قضايي بودم و در آنجا با مرحوم دبيران آشنا شدم. وي ادامه داد: من در تعامل با ايشان بسيار لذت مي بردم و آنچه براي من جالب بود تسلط ايشان به ادبيات عرب بود كه ترجمه كتاب" الفيه ابن مالك" توسط مرحوم دبيران متاثر از همين تسلط ايشان به ادبيات عرب بوده است. مديرگروه الهيات دانشگاه خوارزمي به فضائل اخلاقي مرحوم دبيران اشاره كرد و افزود: اخلاق و مكارم اخلاقي در زندگي كاري و شخصي مرحوم دبيران موج مي زد و برماست كه براي رسيدن به مدينه فاضله، مكارم و فضائل اخلاقي را در جامعه نهادينه كنيم. وي در ادامه سخنانش به تجليل از فرزندان مرحوم دبيران پرداخت و خاطرنشان كرد فرزندان آن مرحوم خلف صالحي هستند كه نام و ياد پدر را زنده نگه داشته اند. بيان خاطرات و خصوصيات اخلاقي و رفتاري مرحوم دبيران از مباحثي بود كه آيت ا... موسوي بجنوردي به تبيين آن پرداخت.

  علي اكبر اولياء، نماينده سابق يزد در مجلس شوراي اسلامي، در سخناني ضمن سپاس از بانيان و حاميان نشست هاي يزدشناسي، در تشريح فضائل و شخصيت ارزنده مرحوم دبيران گفت: مرحوم دبيران يك الگو در فرهنگ اسلامي ايراني است و بر ماست تا خدمات ارزشمند و شخصيت ارزنده اين استاد فرزانه را به نسل جديد معرفي كنيم. وي ايمان به خدا و پيوند ناگسستني مرحوم دبيران با معارف اسلامي را از ويژگي هاي برجسته ايشان دانست و تصريح كرد: جامعه امروز ما بيش از هر زمان ديگري به اين الگوها نيازمند است. اوليا با اشاره به سوابق و فعاليت هاي مرحوم دبيران گفت: در حاشيه اين نشست نمايشگاهي از اسناد و آثار ايشان توسط سازمان اسناد و كتابخانه ملي استان يزد و با همكاري خانواده ايشان برپاشده است كه گوياي زندگي پربار اين استاد فرهيخته است. اوليا انتشار آثار مرحوم دبيران توسط سازمان اسناد و كتابخانه ملي استان يزد را خواستار شد.

در ادامه، يكي از فرزندان مرحوم دبيران به ايراد سخن پرداخت. دكتر حكيمه دبيران از برگزاركنندگان اين همايش تقدير كرد و گفت: باعث افتخار ماست كه از مرحوم پدرم به عنوان يك شهروند يزدي ياد كرديد و با برگزاري اين همايش باشكوه، ياد او را زنده نگه داشته ايد. رئيس سابق دانشگاه الزهرا و معاون فعلي دانشگاه خوارزمي در ادامه به بيان خاطرات و خصوصيات ممتاز پدر پرداخت و از دوران خدمت گزاري پدر مرحومش در يزد به عنوان يكي از درخشان ترين دوران زندگي ايشان ياد كرد. گفتني است تاكنون چند اثر منظوم مرحوم دبيران به كوشش دكتر حكيمه دبيران كه از اساتيد ممتاز بسيجي دانشگاه مي باشد منتشر شده است.

علي اكبر دبيران، ديگر فرزند مرحوم دبيران نيز در سخناني به بيان خاطرات و آثار به جاي مانده از پدر پرداخت. وي ترجمه منظوم ادعيه كميل، توسل، افتتاح، امين ا... و فرمان حضرت علي (ع) به مالك اشتر را از جمله آثار معنوي مرحوم دبيران دانست و خاطرنشان كرد در تمامي اين آثار، ايمان و عقيده ايشان به خداي متعال وجود دارد كه ناشي از ديانت و تعهد پدر مرحومم مي باشد. فرزند مرحوم دبيران از زندگي شخصي و فضائل و اخلاق پدر براي حضار سخن گفت و در پايان سخنانش از نماينده محترم ولي فقيه و امام جمعه يزد، استاندار و معاون ايشان، سازمان اسناد و كتابخانه ملي يزد، كانون يزدتبار و مردم شريف يزد و همه حاميان و همراهان اين نشست صميمانه تشكر كرد.

   در ادامه اين نشست، برخي از مديران استان در زمان استانداري مرحوم دبيران، به بيان خاطرات و خصائل بارز ايشان پرداختند كه از آن جمله مي توان به آقايان انتظاري و همدانيان اشاره كرد.

 گفتني است در حاشيه اين همايش نمايشگاهي از آثار خطي مرحوم دبيران در حدود 4 هزار برگ برپا شده  بود و مقرر گرديد همه اين آثار به همراه كليه كتاب هاي آن مرحوم از جمله كتب خطي و چاپ سنگي نيز در اختيار كتابخانه وزيري و سازمان اسناد و كتابخانه ملي استان يزد قرار گيرد تا زمينه بهره برداري از آن ها و ارائه به پژوهشگران، دانشجويان و ساير علاقمندان فراهم شود. ضمناً نشست بعدي يزدشناسي با موضوع تاريخ و فرهنگ طب و طبابت در يزد با همكاري دانشگاه علوم پزشكي شهيد صدوقي برگزار مي شود

شرح حال مختصر از زندگي اولين استاندار يزد بعد از انقلاب اسلامي

غلام رضا دبيران(1296-1365) فرزند شفيع در سال 1346 در اعتراض به اقدام رژيم شاه براي عضويت اجباري در حزب رستاخيز از سمت فرماندار كل یزد استعفا داد اما از آنجا كه حتي در دوران طاغوت به اسلام واقعي عشق مي ورزيد و مخلصانه به مردم خدمت مي كرد از اوایل سال 1358 به پیشنهاد شهيد صدوقی، استانداری یزد را پذیرفت.

مرحوم دبيران پيش از تحصيلات رسمي؛ قرآن و خوشنويسي را نزد پدر بزرگ و عموي خود فراگرفت و همزمان به فراگيري ادبيات فارسي و عربي پرداخت. همچنين تحصيلات جديد را در دبيرستانهاي تهران به پايان رساند. سپس از دانشكده زبان و ادبيات فارسي درجه علمي خود را دريافت كرد. وي كتابهاي شرايع و معالم و برخي از كتابهاي نحو و ادبيات را نزد حجت الاسلام شيخ مرتضي غمامي طالقاني فرا گرفت. از ديگر استادان او مي توان فاضل توني، آيت الله حاج ميرزا خليل كمره اي و فاضل سبحان(اعمي) را نام برد. دبيران با شاعران و سخنوران عصر خود از جمله ملك الشعراي بهار، قاسم رسا و محمدحسين شهريار معاشرت و مباحثه داشت. همچنين در مسافرتها و ماموريتهايي كه به عنوان شهردار، فرماندار و استاندار به شهرهاي مختلف رفت با دانشمنداني چون آيت الله بهبهاني، آيت الله محلاتي و آخوند ملاصالح مازندراني بحث وگفتگو كرد. وي پس از بازنشستگي بيشتر در زمينه ترجمه فعاليت كرد.

آثار قلمي او عبارتند از: يك دوره دستور زبان فارسي، ترجمه بيش از نيمي از نهج البلاغه به زبان فارسي، ديوان اشعار، ترجمه منظوم دعاها و مناجاتها، الفيه ابن مالك و قصيده ي لاميه، غديريه، برده بوصيري، نونيه و مارون بيك عبّود

كتاب "ابجد عشق" شامل غزل ها، قصايد، مثنوي ها و انواع ديگر شعر از قبيل مسمط، تركيب بند، مستزاد، قطعه، رباعي و دو بيتي است كه مرحوم دبيران از سالهاي حدود 1316(20سالگي) تا 1365(آخرين سال حيات ايشان) سروده است.

از آنجا كه اشعار شادروان دبيران همه با الهام از آيات الهي و با معرفت كامل در حد خود سروده شده است گنجينه گرانبهايي از معارف به شمار مي رود. از جمله مثنوي هايي كه بعد از انقلاب اسلامي سروده است مثنوي هزاره انقلاب(در وصف انقلاب اسلامي ايران و بيان فضايل شهيد) است. از قصايد نزديك به دوران انقلاب اسلامي قصيده اي 57 بيتي در ذكر مكارم حضرت امام خميني(ره) است كه درست دو روز قبل از انقلاب به اتمام رسيده و مشتمل بر نكات مهم اخلاقي و تاريخچه مختصري از آن دوران است و با بهترين تعابير و تشبيهات به زيباترين صنايع ادبي آراسته است.

از جمله آثار درخشان مرحوم دبيران ترجمه هاي منظومي است كه ايشان از بعضي سوره هاي قرآن كريم(مانند سوره مباركه جمعه همراه با وصف نماز جمعه) و دعاها و مناجات ها(توسل، كميل، افتتاح، روزهاي ماه مبارك رمضان، امين الله، مناجات الراغبين و ...) نوشته و با خطي زيبا به رشته تحرير در آورده است كه بخش عمده تأليفاتشان را تشكيل مي دهد.

زنده یاد غلامرضا دبیران همچنین ریاست دفتر رمز و محرمانه دکتر مصدق -نخست وزیری-، فرمانداری کل یزد و سمنان، شهرداری مشهد، شیراز، اهواز، معاون استاندار خراسان و فرماندار مشهد را پیش از انقلاب در کارنامه خود دارد. وي که از شخصیت های ارزشمند فرهنگی، ادبی کشور محسوب می شود پس از انقلاب به پیشنهاد سومین شهید محراب و با حکم امام راحل بعنوان نخستین استاندار یزد منصوب شد.

مرحوم دبیران از ذوق خاصی در سرودن شعر نیز برخوردار بود و ماده تاریخ های بجای مانده از وی شنیدنی است.

او به زبان فرانسه هم مسلط بود و تبحر زیادی در خطاطی داشت.

 شعري از مرحوم دبيران در وصف مقام معظم رهبري(به نقل از كتاب ابجد عشق):

گر خام نه اي "خامنه اي" را بنگر

  دلسوخته اي است بر فراز منبر

بنگر چو علي(ع) نور همي افشاند  

خورشيد حقيقت، پسر پيغمبر(ص)

.....

  اين خامنه اي است بر فراز منبر 

 يا نور نبوت است و چهر حيدر

  گر نيست علي به دست او تيغ چرا است  

  ور نيست حسين از چه مي بازد سر 

گفتنی است:این مراسم   و با همكاري استانداري يزد، سازمان اسناد و كتابخانه ملي استان يزد،كانون يزد تبار و كتابخانه وزيري برگزارشد

• نویسنده : یزد فردا
• منبع خبر : خبرگزاری فردا